Eb’ laj b’erisiom baq’laq’ chiich’

Sa’ jun kutan, sa’ jun li k’aleeb’aal, inku jual najta kuankeb raj wib’ laj b’erisiom baq’laq’chiich’ b’arwi’ wulaj wulaj in kex k’aitesi roq’eb’.

 

Jun kutan, laj k’utunel reeb’aneb’, Kiko sa’ jun na’jej jual naj ut kixkanab’ jun tz’ib’ b’ar wi’ naxye: xin kanab’ jun tasal hu’ b’arwi’ kuan eb’ li b’e ut k’ut b’il sa’ li tasal hu’ b’ar wi’ kuankin lain, ut kuent’ te b’anu sa’ li b’e.

 

Eb’ laj b’erisiom b’aq’laq’ ch’iich kex chap xb’eeb’. Jun  reeb’ aaneb’ kiraj wulak sa’ jun paat’ ut na nume’ chi ru’ li jun. Sa’ jun q’otq’okilb’e na’ ilan ut naril lix tasal hu’ ut naxk’e reetal naq’ us yio chi xik, ink’a najt chiru’ li naajej aan nak’e retal naq’ wan raj jun eetalil naq’ chisa li b’e aan jual nach ut naak’am li b’e aan ut naq’ na ulak sa’ jun najej b’ar wi’ ink’a na nau.

 

Ut li ruxb’en jo chanru’ aj wi’ li na’leb’ xnume’ na tau li jaljokil b’e, ut ink’a na taqe’ ut na paab’ li naxye lix hu’ ut na ulak chi junpaat ut sachso xch’ool nakana xb’anaq li ruchb’en maji’ na ulak xb’an naq’  nanume’ chaq’ chiru’.

 

Ut laj k’utunel na patzre’ b’ar xko li jun chik ut naye li k’aru naatau sa’ li b’e.

Ut laj k’utunel naxye: maa taq’e li b’e aq’ yib’anb’il xb’anaq’ tat xkam b’ar kui li jun xulak.

 

 

Los dos ciclistas

 

Una vez en una aldea no muy lejana de aquí habían dos ciclistas que entrenaban todos los días para competir.

 

Un día el entrenador se fue a un lugar lejano y este les había dejado un mensaje que decía: les he dejado un mapa para que se guíen el camino, en el mapa esta dibujado donde yo voy a estar. Tengan cuidado en el camino.

 

Entonces los ciclistas comenzaron el viaje. Y uno de ellos  se adelantó y pensó en llegar primero. En una vuelta se había puesto a descansar y empezó a revisar su mapa y al parecer iba bien hasta que llego en una vuelta y se dio cuenta de que el camino no estaba bien y empezó a revisar su mapa. El logro interpretar el mapa pero el camino no estaba bien trazado y siguió el camino y no obedeció lo que en el mapa estaba dibujado. El camino le llevo a muchas ruinas.

 

En cambio, el segundo ciclista, como en el caso anterior, el camino no estaba bien, pero este obedeció lo que en el mapa estaba dibujado y este llego primero que el primero que salió. Este se sorprendió al no encontrar al primer ciclista porque él se había adelantado.

 

Entonces el entrenado le pregunto qué le había sucedido a su compañero, el ciclista le contó lo sucedido, entonces el entrenado dijo:

“No sigáis el camino trazado porque les llevara donde el primero había llegado”.

Resultado de imagen para los dos ciclista animado

 

 

Autor:

Rony Orlando Saquil Maás

Li sam xul ut li ch’o

Jun kutan jo’chanchaneb’chaq’ li kutan sa’ li tiikal na’jej, jun nimla sam xul yo raj chi kuark. Junq’eq’ reb’ li kokch’o yookeb’ raj chi b’aztz’unk re “muq’uq” chi re li na’jej, ut jun reeb’, chi junelic na tz’ekoq’ xb’annaq’ li komon na in kex tau chi tikto’, kix koxla xmuq’ b’al rib’ chirix lix xik li sam xul.

 

Quix ye:

¾majun reeb’ tix koxla insikb’al aran, ¡a naq’ kuan tin ket lix b’een na’jej!

 

Ut kix muq’ rib’, ut lix b’enik kixke chi rajsinkil li sam xul, ut chi jos raj kix k’e chi aj ru’, quix ya’aq lix ye li ch’ina ch’o rikin lix ninmal roq’  ut quix ye’:

¾¿q’aru inka b’anu ch’na ch’o? ooon in kat tin pitz re ta tau ru naq majun sut ti na ch’ichi naq nin kuar.

 

Li ch’ina ch’o, yo raj xshiu, quix patz re’ chi yabak:

¾b’anu usilal nimla xul, mi na yaq’, kui ta kuy in maak lain ta tin tenq’a sa’ jun kutan.

 

Li sam xul quix chaj re chi seek ut quix ye:

¾ta tin kuachab’ xb’anak na kuil xto’q’ob’al a wu’, ma koxla naq re tina ten q’a sa’ jun kutan. ¿q’aru naru’ tix b’anu we jun ch’ina ch’o?

 

Ut li sam xul ki rachab’ li ch’i na ch’o. ki nume’ xamaan chirix aan, naq’ yo raj chi b’atzun li ch’ina ch’o riq’ineb’ lix komon, kix tau li sam xul b’aqb’o raj sa’ k’am re laj kamsinel. Jual ink’a raj kau rib’ xb’anaq’ kix yal xq’e re risinkil rib’, ut maak’a raj chi lix kawil rib’. Li ch’ina ch’o kix tikib chix kuab’ b’al li kaam y ink’a naj chik, kix ket risinkil rib’. Li sam xul kix b’antioxi ut majun sut chi ki rak’ok aatin sax b’eneb’ li xul.

 

Majun sut tat raq’oq’ aatin xb’an lix naq’ ru, chi inka ta nau ru. Li ink’a na k’utun re junaq’ poyonam aan na kiok re poyonam.

 

Autor de Traducción:

Rony Orlando Saquil Maás

Li muul ut eb’ laj eeq’

Wib’ muul yokeb’ raj chi b’eek sa’ li b’e. xkab’ichaleb’ inkex kam iiq’ aal, jun sax yirix naa kam raj ixim, kenq’ ut li jun aan tumin lem ru. Ut li muul li naa kam raj eb li ixim, li kenq’ yoo raj chi xik chi sa xch’ool , li naa kam raj tumin yoo raj chi b’eek rikin lix jolom tiik ut lix naqru’ chi sa xch’ool, yooraj chi reek’ansinkil li yirix re te eek’anq’ eb’ li tumin. Jual sa raj xch’ool chi ixkamb’al li jual ch’ina us, ¡makua jo li ixim o malaj li kenq’ jual nau b’ilru’!.

 

Ut inka naj chirix, chirix li pim b’ar kui xexmuq rib’b’eb’, kuib’ aj eeq’ xe’ el saxb’eeb’. Rikin jun chi che’ xe’ xsak li muul rikin li tumin toj xe’ xkanab’ chi tz’eqtz’o sa’ ch’och, xe xk’am li koxtal re tumin ut xe’ elelik sa’ jun paat chi maak’a xe’ raj re’ li jun li muul.

 

Li muul li naa kam raj eb’ li ixim xtenq’a re takuak liq’ li jun chik, ut xkab’ichaleb’ xe’ xkamrub’eb’.

Li muul re li ixim sa’ raj xch’ool rikin li k’amom.

 

Kui ta nimoresi aawi jual ta tex kach’inob’resi.

Autor de Traducción:

Rony Orlando Saquil Maás